O dato é un ben público a conservar e tratar en aras dunha aplicación de servizos e políticas públicas de calidade. E nesta liña, a Oficina do Dato
, unidade encargada de dinamizar a compartición, a xestión e o uso dos datos ao longo de todos os sectores produtivos da economía e sociedade española, xunto cos diferentes representantes ministeriais participantes no Grupo de Traballo interministerial do dato, fixo público o Manifesto por unha administración orientada ao dato .
O Manifesto persegue identificar os principios sobre os que seguir avanzando para a construción de unha Administración Xeral do Estado orientada ao dato, capaz de sacar partido ao potencial do dato mediante o uso de medios tecnolóxicos innovadores, habilitando o deseño, execución e avaliación de políticas públicas centradas no cidadán e promotoras de unha economía en torno ao dato que sexa sustentable, inclusiva e xeradora de valor social.
O Manifesto (ao que lle acompaña unha infografía resumen do mesmo) articúlase ao redor dos seguintes principios:
-
Gobernación efectiva do dato. Unha administración orientada ao dato precisa abordar un goberno do dato que defina quen pode tomar que accións, con que datos e cando, en que situacións, e utilizando que métodos e que permita maximizar o valor do dato apoiando a estratexia organizacional. Esta maximización pasa por establecer un goberno do dato corporativo, que evite silos de información feito que dificulta a eficiencia no despregamento do valor do dato. Este goberno corporativo do dato debería exporse desde un enfoque federado, deixando suficiente grao de autonomía e responsabilidade aos diferentes organismos. A Oficina do Dato situarase como elemento vertebrador, posibilitador e en última instancia, habilitador do intercambio fluído de datos e a interoperabilidade dos sistemas.
-
Tratamento ético do dato. Unha administración orientada ao dato deberá realizar un tratamento ético do goberno e xestión do dato para contribuír ao ben común, minimizando calquera impacto negativo, outorgando as mesmas oportunidades a todo o mundo, velando polos dereitos das persoas vulnerables e atendendo ao principio de non discriminación. Antes de implementar decisións automatizadas que utilicen algoritmos, deberanse avaliar previamente os posibles riscos para a privacidade, equidade e seguridade, co fin de minimizar a probabilidade de que se produzan efectos adversos. Todo proceso de automatización de tarefas deberá vir acompañado de metodoloxías de auditoría, seguimento e verificación das execucións.
-
Tramitación administrativa centrada no dato. O funcionamento ordinario da administración deberá estar orientado á produción, intercambio, explotación, difusión e posta en valor do dato producíndose unha transición no quefacer diario desde o documento ao dato. O correcto goberno e xestión do dato habilitarán e catalizarán o uso de tecnoloxías e ferramentas de intelixencia artificial, incluíndo as tecnoloxías de xestión de datos masivos (Big Data) e de analítica avanzada (machine learning e deep learning), así como automatización de procesos (RPA) e tecnoloxías avanzadas de salvaguardia da información (blockchain).
-
Compartición soberana de datos. O dato é un recurso non rival cuxa utilidade crece segundo o seu uso xeneralízase nun claro exemplo de efecto rede. A compartición de datos con soberanía, fixando quen pode acceder a que datos e en que condicións de uso, seguridade e confianza, permite o correcto deseño, execución e avaliación de políticas públicas. Con iso, perséguese o obxectivo de lograr un intercambio de datos fluído entre administracións, sectores industriais e cidadanía. Unha sinergía que xerará vantaxes e oportunidades para os diferentes actores implicados. Os lugares onde levará a cabo esta compartición de datos serán os espazos de datos
do sector público que se construirían ao redor da Plataforma do Dato da AGE, proporcionada pola SGAD como servizo común, aproveitando as súas capacidades de almacenamento, posibilidades analíticas e ferramentas de goberno do dato.
-
Difusión aberta da información. Os datos abertos, entendidos como aqueles que calquera é libre de utilizar, modificar e redistribuír, supoñen unha importante parte do valor da economía do dato e son un recurso útil para abordar de forma máis eficiente os desafíos ambientais, sociais e de saúde, permitindo a colaboración, impulsando a innovación e mellorando a rendición de contas. Débese identificar a información potencialmente reutilizable expondo a xeración de "documentos abertos desde o deseño e por defecto". Neste sentido, os conxuntos de datos de alto valor (HVDS) , aqueles asociados a considerables beneficios para a sociedade, o medio ambiente e a economía definiranse pola Oficina do Dato máis aló da decisión da implementación da Comisión Europea, e permitirán facer accesible información crave facilitadora de o crecemento económico e a innovación.
-
Deseño e análises políticas públicas desde a evidencia. Os datos son unha oportunidade para facilitar a concepción e aplicación de políticas públicas baseadas en evidencias, garantindo a súa eficacia e permitindo medir a súa efectividade, facilitando a actividade investigadora como medio de creación de valor e transparencia na xestión pública. A acción e a comunicación das administracións poden ser máis efectivas, máis transparentes e sustentables, se se atopan fundamentadas en datos válidos e sólidos proporcionados en tempo e forma no momento de toma de decisións. Ademais, a avaliación da efectividade das medidas públicas desde a evidencia dos datos e os seus resultados é un instrumento crave de creación de valor social e económico.
-
Fomento da cultura do dato. Todo proceso de cambio organizativo precisa do concurso decidido do seu persoal. Por iso, é preciso concienciar e motivar ao redor do enfoque da administración orientada ao dato, dando resposta a como o cambio cultural afecta a título individual. Un goberno e xestión adecuado do dato requirirá crear novos perfís, postos, responsabilidades e unidades en cada organismo relativos ao traballo co dato (analistas de datos, enxeñeiros de datos, administradores/custodios de datos, estatísticos, científicos de datos e visualizadores de datos) cun coñecemento profundo da área de actividade e do negocio. Débese apostar pola existencia de perfís multidisciplinares, onde se combinen, entre outros, coñecementos de economía, socioloxía, análise de datos e tecnoloxías da información.
A Secretaría de Estado de Dixitalización e Intelixencia Artificial en xeral, e a Oficina do Dato xunto á Secretaría Xeral de Administración Dixital , en particular, ofrécense como habilitadores e catalizadores da consecución dos citados principios. Para avanzar de forma conxunta e harmónica no despregamento efectivo dunha administración orientada ao dato, innovadora, habilitadora do deseño, execución e avaliación de políticas públicas centradas no cidadán, potenciadora dunha economía orientada ao dato, sustentable, inclusiva e xeradora de valor social.
A Secretaría de Estado de Dixitalización e Intelixencia Artificial en xeral, e a Oficina do Dato xunto á Secretaría Xeral de Administración Dixital en particular, ofrécense como habilitadores e catalizadores da consecución dos citados principios. Ambas as institucións perseguen avanzar de forma conxunta e harmónica no despregamento efectivo dunha administración orientada ao dato, innovadora, habilitadora do deseño, execución e avaliación de políticas públicas centradas no cidadán, potenciadora dunha economía orientado ao dato, sustentable, inclusiva e xeradora de valor social.
