"Noticia dispoñible unicamente con fins históricos e de hemeroteca. A información e ligazóns mostradas correspóndense cos que estaban operativos á data da súa publicación. Non se garante que continúen activos actualmente".
Dous das regulacións máis relevantes da Unión Europea en materia de datos articularán en breve o contorno xurídico que delimitará o desenvolvemento da economía do dato nos próximos anos. El Data Governance Act (DGA)
é plenamente aplicable desde o pasado 24 de setembro de 2023, mentres que a redacción de Dátaa Data Act (DÁ) foi aprobada o pasado 27 de novembro.
Non son as únicas, pois o marco xurídico xa inclúe outras normas importantes que regulan materias que se interconectan, revelando así o enfoque proactivo da Unión Europea no establecemento dunhas regras de xogo acordes coas necesidades da cidadanía e as empresas europeas. Unhas pautas que ofrecen a contorna de seguridade xurídico necesario para lograr o obxectivo último de impulsar un Mercado Único Dixital europeo.
No caso da DGA e DÁA, as negociacións para a súa aprobación puxeron de manifesto que os seus obxectivos eran compartidos polos grupos de interese concernidos. Para ambas, o dato constitúe un elemento central para a transformación dixital, e comparten o interese en eliminar ou reducir as barreiras e obstáculos para o seu compartición. Asumen así que a innovación baseada nos datos reportará enormes beneficios aos cidadáns e á economía. Por tanto, crear marcos xurídicos que faciliten este procesos é un obxectivo común para empresas, institucións e cidadanía.
As achegas realizadas desde o mundo académico, empresarial e asociativo foron abundantes e enriquecedoras, tanto para a fase de elaboración das normas, como para o que será a súa implementación e desenvolvemento na práctica. Unha das cuestións máis reiteradas é a preocupación pola forma en que interactuarán as distintas normas de ese ‘paquete normativo dixital’. Particularmente importante é a interacción con o Regulamento Xeral de Protección de Datos , razón pola cal DGA e DÁ estableceron liñas xerais sobre a preeminencia do este regulamento en caso de conflito. Neste sentido, o incremento da normativa non impide que xurdan situacións concretas na práctica ao redor de conceptos crave do ámbito dos datos persoais, como o consentimento, os fins do tratamento, a anonimización, ou a portabilidade.
Outra das cuestións resaltadas ten que ver con a procura de sinerxias entre esta normativa e os modelos de negocio de datos actuais ou futuros. O obxectivo xeral recoñecido é o de impulsar o desenvolvemento dos espazos de datos e de a economía do dato no seu conxunto. Esta meta será máis próxima na medida en que a ‘carga regulatoria’ non reduza os incentivos das empresas a investir en recompilar e xestionar datos; que non debilite a posición competitiva das empresas europeas (protexendo adecuadamente os segredos comerciais, os dereitos de propiedade intelectual e a confidencialidade); e que haxa un equilibrio adecuado entre os intereses xerais e os empresariais.
O caso da Data Governance Act
En o caso da DGA , as disposicións relacionadas con os servizos de intermediación de datos -una das partes centrais do regulamento- ocuparon unha parte significativa das análises previas realizados. Expúñase, por exemplo, ata que punto poderían competir as Pemes e empresas de nova creación coas grandes compañías tecnolóxicas na prestación destes servizos; ou se, ao esixir a separación estrutural que se lle require aos provedores de servizos de intermediación de datos (a través dunha persoa xurídica separada), puidesen darse problemas relacionados con outras funcionalidades das mesmas empresas.
Na mesma liña, exponse se unha economía dos datos máis descentralizada require novos intermediarios, ou se baixo a nova formulación xurídica, poden estes competir con éxito nos mercados de datos a través de modelos de negocio alternativos non integrados verticalmente.
Consideracións ao despregamento de Dátaa Act
En relación con DÁA, a redacción final da norma clarificou o seu alcance , a definición de conceptos e a categorización dos datos, como así se suxeriu desde a industria. A aplicación sectorial concreta que se desenvolva a posteriori irá definindo, aínda máis, aqueles conceptos e interpretacións que acheguen a desexable seguridade xurídica.
Seguridade xurídica que se esgrimiu tamén en relación cos segredos comerciais, o dereito de propiedade intelectual e a confidencialidade; aspecto que o Regulamento trata de abordar con salvagardas dirixidas a evitar os usos indebidos e a fraude.
Outros aspectos que centraron a atención foron as compensacións por posta a disposición; os procedementos de resolución de conflitos; o previsto sobre cláusulas contractuais abusivas (dirixidas a compensar o desequilibrio no poder de negociación); a posta a disposición de datos en caso de necesidade excepcional; e, finalmente, as disposicións sobre o cambio dun provedor de servizo de tratamento de datos a outro.
Un punto de partida positivo
O punto de partida, en calquera caso, é positivo. A economía dos datos na Unión Europea afiánzase sobre a base de a Estratexia Europea de Datos , e o paquete normativo que a desenvolve. Existen ademais exemplos prácticos do potencial dos ecosistemas industriais que se están despregando ao redor de os Espacios Europeos Comunes de Datos en sectores como o turismo , a mobilidade e loxística, o agroalimentario, entre outros. Ademais, iniciativas que aglutinan intereses públicos e privados neste ámbito están a avanzar de forma moi importante no despregamento dos fundamentos técnicos e de gobernación, o fortalecemento da posición competitiva das empresas europeas, e a consecución do obxectivo final de un mercado único de datos na Unión Europea.
Fonte orixinal da noticia
- Información e datos do sector público
