Luz verde ao IV Plan de Goberno Aberto de España 2020-2024

A ministra de Política Territorial e Función Pública, Carolina Darias, que se dirixiu por videoconferencia aos participantes ao comezo da sesión, recoñeceu o que este espazo representa, “un exemplo do modelo de cogobernanza que impulsamos desde o Goberno”.

Así mesmo, agradeceu que o Foro de Goberno Aberto configurouse como “espazo de diálogo, cooperación e de composición paritaria e imprescindible para mellorar moitas cousas, sobre todo a transparencia, a responsabilidade e impulsar a colaboración e a participación de todas as administracións públicas e a sociedade civil”.

A ministra recoñeceu que o Foro facilitase a rendición de contas sobre o grao de cumprimento dos compromisos do III Plan e contribuíse tamén ao deseño compartido do IV Plan: “O meu agradecemento á sociedade civil pola súa participación, aos representantes do mundo académico, das universidades españolas, das asociacións sen ánimo de lucro, do consello de usuarios e consumidores e á plataforma do Terceiro Sector”, resaltou. 

Agradecimiento que a ministra fixo extensivo aos representantes das administracións territoriais: “Por primeira vez, España conta cun plan de ámbito estatal que, xunto aos compromisos da AGE, incorpora medidas innovadoras de todas as comunidades autónomas, das cidades autónomas e das entidades locais a través da FEMP”.

La ministra se ha mostrado convencida del papel relevante que desempeñará el Foro en el proceso de modernización del país, “especialmente en el proceso de modernización reflexiva de las administraciones públicas”. Y ha finalizado su intervención, asegurando que “el diálogo y la colaboración público-privada serán cimientos esenciales para garantizar la recuperación, la transformación y la resiliencia de la sociedad española”.

Estratexia común

O IV Plan de Goberno Aberto é o resultado dunha estratexia común e compartida entre distintos actores públicos e privados, en liña cos Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable establecidos na Axenda 2030.

Á reunión asistiron o secretario xeral de Función Pública, Javier Rueda, como presidente do Foro de Goberno Aberto, e representantes de todas as comunidades e cidades autónomas así como da FEMP. Por parte da sociedade civil, participaron representantes da Real Academia de Ciencias Morais e Políticas, das universidades, da Plataforma do Terceiro Sector, Consello de Consumidores e Usuarios e organizacións prol Transparencia: Acces Info, Arquiveiros da Función Pública, Civio, Transparencia Internacional, Acreditra, Openkratio e Fundación Hai Dereito.

Tamén asistiu o recentemente nomeado presidente do Consello de Transparencia e Bo Goberno, José Luis Rodríguez Álvarez, e como observadores representantes da Axencia Española de Protección de Datos, Alianza para un Goberno Aberto e Federación de Asociacións de Xornalistas de España. 

IV Plan de Goberno Aberto: 10 compromisos e catro anos de vixencia

O nove primeiros compromisos, asumidos pola Administración Xeral do Estado (AGE), agrúpanse ao redor de catro eixos: transparencia e rendición de contas, participación cidadá, integridade pública e sensibilización e formación. 

O décimo compromiso inclúe iniciativas formuladas polas administracións autonómicas e as entidades locais, a través da FEMP. Os compromisos da Administración Xeral do Estado asumidos no IV Plan son os seguintes:

1. Reforma do marco regulatorio da transparencia, que inclúe a reforma da Lei de transparencia e a ratificación do Convenio do Consello de Europa sobre acceso aos documentos públicos. Tamén se aprobará o regulamento da vixente Lei de transparencia, acceso á información e bo goberno.
2. Plan de mellora e reforzo da transparencia e rendición de contas. Compromiso que se concretará en medidas como a mellora do Portal da Transparencia, con ampliación da publicidade activa e rendición de contas á cidadanía, facilitando o seguimento de plans públicos e informando o seu cumprimento. Tamén se abordarán iniciativas como o impulso da apertura de datos, reutilización da información do sector público e o desenvolvemento de boas prácticas no ámbito económico orzamentario, do emprego público e do Rexistro mercantil. O Consello de Transparencia e Bo Goberno participará co establecemento dun Sistema de Acreditación da Transparencia das entidades públicas e privadas.
3. Plan de mellora da participación cidadá. Este Plan inclúe o desenvolvemento dunha Plataforma de Participación no Portal da Transparencia e a avaliación e mellora da participación en plans e programas públicos, a través de medios electrónicos e de redes sociais e en órganos colexiados. Ademais, contémplase a creación de laboratorios de innovación para promover a participación en políticas públicas.
4. Pegada normativa. Este compromiso traducirase no desenvolvemento dun sistema que mellore a rastrexabilidade do proceso de elaboración das normas e da participación cidadá nos trámites de consulta previa, información pública e tramitación normativa.
5. Sistema de integridade pública. Esta iniciativa concrétase no diagnóstico e mellora dos sistemas de integridade pública, a través de mapas de riscos, códigos de conduta, enquisas de clima ético, guías de autoevaluación e formación de empregadas e empregados públicos. Así mesmo, regulación dun rexistro de lobbies obrigatorio, modificación da Lei de Incompatibilidades do persoal ao servizo das administracións públicas e reforzo da integridade pública en ámbitos específicos como o da intelixencia artificial.
6. Protección de denunciantes. Para cumprir este compromiso procederase á transposición da Directiva sobre protección das persoas que informen sobre infraccións do dereito da UE. España contará cun marco xurídico uniforme que garanta a protección das persoas que faciliten información para a detección de delitos ou infraccións legais no seo dunha organización pública ou privada.
7. Educación e formación. Inclúense accións educativas en Goberno Aberto dirixidas á cidadanía en xeral e ao público experto, a elaboración dunha guía sobre Goberno Aberto, así como a formación de empregadas e empregados públicos. Tamén se programou unha acción específica para reducir a fenda dixital, a través da formación e acreditación de competencias da muller rural.
8. Comunicación inclusiva en Goberno Aberto. Plan de comunicación inclusiva, promoción do Goberno Aberto a nivel internacional, investigación e debate avanzado en Goberno Aberto e difusión da produción científica.
9. Observatorio de Goberno Aberto, no que inicialmente participarán doce ministerios e que pretende recoñecer e difundir as boas prácticas das administracións públicas, ao longo do próximos catro anos. 

Plan coa máxima participación e consenso

Os compromisos do Plan responden directamente as demandas da sociedade civil e ás propostas que foron valoradas como prioritarias nos talleres deliberativos nos que participaron administracións públicas e sociedade civil.

O IV Plan de Goberno Aberto é o resultado dun proceso participativo que toma como referencia un documento marco acordado en 2019, na Comisión Sectorial de Goberno Aberto, con todas as administracións públicas, e a comisión permanente do Foro de Goberno Aberto no que participa a sociedade civil.

O proceso iniciouse cunha consulta previa para a recepción de propostas da cidadanía e a sociedade civil, recibíndose 130 achegas relacionadas coa transparencia, publicación de datos abertos, rendición de contas, participación da cidadanía na xestión pública, sensibilización nos valores e principios do Goberno Aberto e coa integridade pública e o reforzo dos seus valores éticos.

En xuño de 2020, celebráronse catro talleres de composición paritaria entre as administracións públicas e a sociedade civil, que por primeira vez puidéronse pronunciar con idéntico número de votos para valorar e establecer prioridades. E, nos talleres do mes de setembro, os membros do Foro de Goberno Aberto pronunciáronse sobre as propostas dos ministerios, CCAA e a FEMP.

Do debate xurdiu un primeiro borrador de plan, sometido a consulta pública entre o 28 de setembro e o 16 de outubro, recibíndose 83 achegas da cidadanía, sociedade civil e institucións públicas, que culminou co pleno do Foro de Goberno Aberto que deu luz verde hoxe ao IV Plan.

Fonte orixinal da noticia

Nota de prensa (PDF)