accesskey_mod_content

Esquema Nacional de Interoperabilidade - ENI

  • Opinar
  • Escoitar
  • Imprimir PDF
  • Compartir

Introdución

A cooperación entre as administracións públicas é esencial para proporcionar os servizos aos cidadáns e garantirlles os seus dereitos. Dita cooperación require unhas condicións tales que permitan a súa fluidez, para o que é necesario que haxa interoperabilidade. A interoperabilidade facilita a realización de principios e dereitos dos cidadáns; a cooperación no desenvolvemento e prestación de servizos públicos; así como unha maior eficacia e eficiencia no despregamento e na prestación dos servizos.

O artigo 3 ‘Principios xerais’ da Lei 40/2015, do 1 de outubro, de Réxime Xurídico do Sector Público(Abre en nova xanela) inclúe á interoperabilidade entre os principios de actuación das Administracións Públicas, de forma que estas relacionaranse entre si a través de medios electrónicos que aseguren a interoperabilidade e seguridade dos sistemas e solucións adoptadas por cada unha delas, a protección dos datos de carácter persoal, e facilitarán preferentemente a prestación conxunta de servizos aos interesados.

O artigo 156 da Lei 40/2015 recolle o Esquema Nacional de Interoperabilidade (ENI) que “comprende o conxunto de criterios e recomendacións en materia de seguridade, conservación e normalización da información, dos formatos e das aplicacións que deberán ser tidos en conta polas Administracións Públicas para a toma de decisións tecnolóxicas que garantan a interoperabilidade”.

O ENI foi establecido anteriormente no artigo 42 da Lei 11/2007 e materialízase no Real Decreto 4/2010, do 8 de xaneiro, polo que se regula o Esquema Nacional de Interoperabilidade(Abre en nova xanela) no ámbito da Administración Electrónica.

As normas técnicas de interoperabilidade concretan detalles para facilitar os aspectos máis prácticos e operativos da interoperabilidade entre as Administracións Públicas e co cidadán. Acompáñanse de guías de aplicación e doutros documentos complementarios.

O ENI é o resultado dun traballo coordinado polo Ministerio de Asuntos Económicos e Transformación Dixital. Todas as Administracións Públicas participaron na elaboración do ENI a través dos órganos colexiados con competencia en materia de administración dixital; e contouse  tamén coa opinión das asociacións da industria do sector de tecnoloxías da información e as comunicacións.

Na elaboración do ENI e das súas normas técnicas tivéronse presentes as recomendacións provenientes da Unión Europea, particularmente do o Marco Europeo de Interoperabilidade(Abre en nova xanela) dispoñible á data; por tanto, o ENI sitúase no contexto europeo de políticas, actos, documentos e servizos relativos á interoperabilidade; ademais, contempla a noción da ligazón cos diversos instrumentos equivalentes do ámbito da Unión Europea, sexan redes de comunicacións, compoñentes elementais (building blocks), ou servizos para a cooperación en interoperabilidade ou a reutilización.

Obxectivos

O Esquema Nacional de Interoperabilidade persegue os obxectivos seguintes:

  • Comprender os criterios e recomendacións que deberán ser tidos en conta polas administracións públicas para a toma de decisións tecnolóxicas que garantan a interoperabilidade e que eviten a discriminación aos cidadáns por razón da súa elección tecnolóxica. E que, por tanto, contribúen a crear as condicións necesarias para a interoperabilidade no uso dos medios electrónicos que permitan aos cidadáns e ás administracións o exercicio de dereitos e o cumprimento de deberes a través destes medios.
  • Proporcionar os elementos comúns que han de guiar a actuación das administracións públicas en materia de interoperabilidade, para facilitar a interacción das administracións públicas, así como a comunicación dos requisitos de interoperabilidade á industria.
  • Facilitar a implantación das políticas de seguridade, ao contribuír a un escenario de maior racionalidade técnica e de economías de escala.

A interoperabilidade concíbese, do mesmo xeito que a seguridade, desde unha perspectiva integral, de maneira que non caben actuacións puntuais ou tratamentos conxunturais, debido a que a debilidade dun sistema determínaa o seu punto máis fráxil e, a miúdo, este punto é a coordinación entre medidas individualmente adecuadas pero deficientemente ensambladas.

Elementos do Esquema Nacional de Interoperabilidade

Os elementos principais do ENI son:

  • Os principios básicos da interoperabilidade: a interoperabilidade como cualidade integral presente desde a concepción dos servizos e sistemas e ao longo do seu ciclo de vida; o carácter multidimensional da interoperabilidade; e o enfoque de solucións multilaterais. (Arts. 4 - 7)
  • A interoperabilidade organizativa: inclúe os aspectos relativos á publicación de servizos a través da Rede de comunicacións das AA.PP. ( Rede SARA ), coas condicións asociadas; a utilización de nodos de interoperabilidade; e o mantemento de inventarios de información administrativa. (Arts. 8 - 9).
  • A interoperabilidade semántica: a través da publicación e aplicación dos modelos de datos de intercambio, horizontais e sectoriais, así como os relativos a infraestruturas, servizos e ferramentas comúns. (Art.10)
  • A interoperabilidade técnica: a través do uso de estándares nas condicións previstas na normativa para garantir a independencia na elección, a adaptabilidade ao progreso e a non discriminación dos cidadáns por razón da súa elección tecnolóxica. (art. 11)
  • As infraestruturas e os servizos comúns, elementos de dinamización, simplificación e propagación da interoperabilidade, á vez que facilitadores da relación multilateral. (Art. 12)
  • A utilización, preferentemente, da Rede de comunicacións das Administracións Públicas españolas para comunicarse entre si e á que conectarán as súas redes e nodos de interoperabilidade, aplicando o Plan de Encamiñamento da Administración . A Rede SARA presta a citada Rede de comunicacións. (Arts. 13 - 15)
  • A reutilización: inclúe condicións de licenciamiento das aplicacións, da documentación asociada e doutros obxectos de información que as AA.PP. poñan a disposición doutras administracións e dos cidadáns; ligazón entre os directorios de aplicacións reutilizables e consulta por parte das AA.PP. das solucións dispoñibles para libre reutilización; así como publicación do código das aplicacións. (Arts. 16 - 17)
  • A interoperabilidade da firma electrónica e dos certificados: a política de firma electrónica e de certificados da Administración Xeral do Estado como ferramenta que poderá ser utilizada como referencia por outras AA.PP.; aspectos relativos á validación de certificados e firmas electrónicas, as listas de confianza, as aplicacións usuarias, os prestadores de servizos de certificación e as plataformas de validación de certificados e firma electrónica. (Arts. 18 - 20)
  • A recuperación e conservación do documento electrónico, como manifestación da interoperabilidade ao longo do tempo, e que afecta de forma singular ao documento electrónico. (Arts. 21 – 24)
  • Créanse as normas técnicas de interoperabilidade e os instrumentos para a interoperabilidade. (Disposición adicional primeira)

Ámbito de aplicación

O ámbito de aplicación do Esquema Nacional de Interoperabilidade é o establecido no artigo 2 das leis 39/2015 e 40/2015 sobre o ámbito subxectivo e o indicado sobre o sector público institucional.

Adecuación ao Esquema Nacional de Interoperabilidade

Para a adecuación ao ENI é de interese a Guía de auditoría de cumprimento do ENI(Abre en nova xanela) que ten por obxectivo facilitar que se poida realizar unha valoración do cumprimento das medidas de interoperabilidade, sinalando unha lista de controis sobre o Esquema Nacional de Interoperabilidade. Este controis estrutúranse en tres categorías seguindo o modelo do ENS:

  • Marco organizativo, referido a aqueles controis cuxo cumprimento esixe medidas horizontais, como os aspectos xurídicos, de políticas de actuación ou determinadas decisións, frecuentemente referidas a a gobernación da interoperabilidade.
  • Marco operacional, referido a aqueles controis cuxo cumprimento require a adopción de prácticas, procedementos e medidas aliñadas coa administración da interoperabilidade como un conxunto, incluíndo o deseño, a implementación, a configuración e explotación de sistemas interoperables.
  • Medidas técnicas, que supoñen requisitos concretos que permiten garantir a interoperabilidade, incluíndo formatos, vocabularios ou protocolos.

Máis información

Encha o formulario de Contacto Contacto para enviar o seu pedimento de información.

Unión Europea. Proxecto cofinanciado polo Fondo Europeo de Desenvolvemento Rexional (FEDER)