Este sistema, coñecido como as 5 estrelas, establece unha serie de niveis, que van de menor a maior facilidade de reutilización dos datos publicados. A seguir detállase cada un deles:
- Unha estrela: este nivel alcánzase coa mera publicación dos datos, independentemente do seu formato. Aquí atopariámonos/atopariámosnos con datos abertos non estruturados (documentos en formato pdf, imaxes, vídeos, etc.), difíciles de manipular e de reutilizar por aqueles usuarios que así o desexen.
- Dúas estrelas: neste nivel os datos contan cun formato estruturado, para o que se utilizou un software propietario. Sería o caso das follas de cálculo Excel.
- Tres estrella: neste caso os datos abertos estruturados non utilizan un software propietario, senón un software libre, como OpenOffice, ou CSV.
- Catro estrella: este nivel supón a existencia de datos estruturados adecuadamente con URIs que identifican os recursos. Para iso utilizan o estándar RDF, recomendado polo W3C, que facilita a interoperabilidade.
- Cinco estrella: é o nivel de maior madurez, onde os datos, ademais de cumprir todos os requisitos anteriores, están enlazados con outros datos similares publicados por outras organizacións. Isto dota de contexto e optimiza as procuras, facilitando a reutilización.
Tomando como base esta clasificación, catalogáronse as distintas iniciativas identificadas por datos.gob.es en España. O resultado móstranos un panorama positivo, xa que só o 7% dos portais de datos abertos identificados só ofrecen conxuntos de datos de acordo a os dous primeiros estadios.
O feito de que a gran maioría das iniciativas identificadas faciliten a reutilización dos datos, situándose nos 3 estadios superiores desta clasificación, pon de manifesto o interese dos organismos publicadores por impulsar a reutilización dos seus datos abertos.
A maioría das iniciativas (en torno ao 80%) contan con conxuntos de datos que se atopan no terceiro nivel, é dicir, teñen datos abertos estruturados en formatos abertos, de tal forma que os usuarios poidan manipular os datos, sen limitación de características ou funcionalidades, e crear con eles servizos que acheguen valor á sociedade. Ademais, moitas destas iniciativas están a incorporar distintas funcións para axudar aos usuarios, como buscadores avanzados, catálogos de aplicacións ou recursos formativos, entre outros. No entanto, tal e como vimos anteriormente, poderíase impulsar aínda máis a reutilización se se incorporasen URIs e datos enlazados.
En España nos encontramos con bastantes iniciativas pioneras que ya han seguido estos pasos, y han apostado por ofrecer datos de acuerdo a los dos últimos niveles. Entre los ejemplos de los portales con datos 5 estrellas nos encontramos iniciativas muy diversas, promovidas tanto por publicadores locales como autonómicos y estatales, e incluso iniciativas ligadas a universidades. Aragón Open Data, Portal Dades Obertes CAIB (Gobierno de las Islas Baleares), el Portal de datos enlazados de la Biblioteca Nacional de España, Opendata Cáceres, el Portal de Transparencia de la Diputació de Castelló, el Portal de Datos abiertos de la Universidad de Extremadura, el Portal de Datos Abiertos de Gijón y el Portal de Datos Abiertos del ayuntamiento de Zaragoza son algunos ejemplos de estas iniciativas.
Estes datos pon de manifesto que as iniciativas de datos abertos xa non pon o foco só no acceso á información, senón tamén na súa reutilización. Desta forma dáse a posibilidade aos cidadáns e empresas de ser parte activa da comunidade, xerando novos produtos e servizos que acheguen valor ao conxunto da sociedade.
Se queres saber máis sobre URIs e datos enlazados, recomendámosche: Linked data como modelo de datos
e Boas prácticas no deseño de APIs e Linked Data .
