O Consello de Ministros aprobou hoxe, a proposta do Ministerio para a Transformación Dixital e da Función Pública, a Estratexia de Intelixencia Artificial 2024. A estratexia dá continuidade ás iniciativas despregadas polo Goberno de España ata o momento en materia de Intelixencia Artificial (IA), adaptándoas aos notables cambios experimentados nesta tecnoloxía nos últimos anos.
Esta estratexia reforza o compromiso de España coa vangarda tecnolóxica, reafirmando a súa posición como líder no desenvolvemento e aplicación de solucións de IA. Trátase dun plan ambicioso, deseñado para consolidar e expandir o uso da IA no conxunto da economía e na administración pública. O seu despregamento realizarase en 2024 e 2025, e contará con recursos por 1.500 millóns de euros, adicionais aos 600 millóns xa mobilizados, procedentes fundamentalmente do Plan de Recuperación, Transformación e Resiliencia e da adenda ao este Plan.
A Estratexia de Intelixencia Artificial 2024 está estruturada en 3 eixos que activarán 8 pancas de acción.
Eixo 1: Reforzo das capacidades para o desenvolvemento da IA
Este eixo da estratexia pon o acento na necesidade de reforzar as pancas para o desenvolvemento da Intelixencia Artificial para ser capaces de aproveitar o máximo posible as oportunidades que ofrece esta tecnoloxía, que está a mostrar tanto dinamismo. En concreto, este eixo pon o foco en catro elementos: o reforzo da supercomputación, a capacidade de almacenamento sustentable, os modelos de linguaxe e a necesidade de talento.
En primeiro lugar, a Estratexia de IA 2024 parte da realidade de que a supercomputación é un alicerce fundamental para o avance da IA. Por iso, contempla o investimento de 90 millóns de euros para a posta en marcha de novos clústeres altamente especializados, que permitan mellorar as prestacións do MareNostrum 5, do Barcelona Supercomputing Center-Centro Nacional de Supercomputación (BSC-CNS), e o reforzo da Rede Española de Supercomputación. Estas accións teñen como obxectivo aumentar significativamente as capacidades de procesamento de datos dispoñibles para a industria e o sector investigativo, permitindo desenvolvementos máis avanzados e complexos en IA. Ademais, para propiciar o uso da IA polas empresas, a Estratexia inclúe o compromiso de dedicar un 20% da capacidade do MareNostrum 5 para a industria.
En segundo lugar, a estratexia inclúe iniciativas para o establecemento de Centros de Procesamento de Datos (CPD) ambientalmente sustentables, a través dun novo marco regulatorio que mellore a planificación destas infraestruturas e simplifique os trámites administrativos, ademais de ordenar territorialmente a implantación de futuros CPD. Estas medidas situarán a España como un referente na posta en marcha de prácticas de IA que respecten o medio ambiente e promovan o uso eficiente dos recursos.
En terceiro lugar, este eixo inclúe a creación e expansión dunha familia de modelos de linguaxe en castelán e linguas cooficiais que se chamará ALIA, cuxos primeiros resultados estarán dispoñibles ao final do verán. Estes modelos, que terán máis dun 20% de adestramento en castelán e linguas cooficiais, fronte a menos do 5% dos modelos actuais, permitirán reducir os rumbos e mellorar as aplicacións prácticas que as empresas e administracións do noso país poden desenvolver.
Finalmente, a cuarta panca deste eixo é o impulso do talento especializado en Intelixencia Artificial nun contexto no que existe unha gran demanda de profesionais. A Estratexia impulsará a creación de redes e a procura de sinerxias entre os proxectos que xa están en marcha e que supuxeron un investimento de 600 millóns de euros. Ademais, investirá outros 160 millóns máis en bolsas, Formación Profesional e formación de docentes, entre outras cuestións.
Eixo 2: Facilitar a aplicación da IA no sector público e privado
No marco deste eixo articularase un procedemento para a implantación da IA na Administración Xeral de Estado (AGE), a través do proxecto GobTech Lab, que canalizará os casos de uso desta tecnoloxía a través dun laboratorio de innovación para desenvolver proxectos piloto e solucións innovadoras para as entidades do sector público estatal. Ademais, desenvolverase un modelo de gobernación común de datos e corpus da AGE que garanta estándares de seguridade-anonimato, calidade, interoperabilidade e reutilización dos datos.
En segundo lugar, para promover o desenvolvemento da IA no sector privado, especialmente no ámbito das pemes e autónomos, desenvolverase o programa Kit Consulting, dotado con 300 millóns de euros, para que os proxectos empresariais de menor tamaño poidan contratar servizos de asesoramento para a adopción da IA. Ademais, ampliouse o programa Kit Digital coa incorporación de novos produtos IA e un investimento de 350 millóns. Tamén se dedicarán 400 millóns de euros a través do Fondo NextTech co obxectivo de facilitar financiamento ás empresas que desenvolvan solucións de IA.
Este eixo complétase coa futura Lei de Ciberseguridade, que establecerá un marco claro e integral para desenvolver a ciberseguridade nacional e mellorará a protección dos sistemas de información, redes e datos, e co impulso do ecosistema empresarial de ciberseguridade con IA que fomentará a innovación, a colaboración e a adopción de tecnoloxías de IA no ámbito da ciberseguridade.
Ademais, para iniciativas consideradas nos eixos 1 e 2 (panca 4 e 6), investirase ata 300 millóns procedentes dos Fondos FEDER.
Eixo 3: Fomentar unha IA transparente, ética e humanística
O cumprimento dos obxectivos deste eixo articularase a través da Axencia Española de Supervisión da Intelixencia Artificial (AESIA), que actuará nunha tripla dirección: como centro de pensamento e análise sobre a IA (analizando tendencias, xerando debate social e identificando boas prácticas e riscos emerxentes), como supervisor dun despregamento responsable da IA (certificando sistemas de IA de acordo con o regulamento europeo de IA e establecendo boas prácticas para promover modelos transparentes e abertos) e como referente internacional (participando nas institucións europeas e mundiais de gobernación da IA).
Na súa valoración durante a rolda de prensa posterior ao Consello de Ministros, o ministro para a Transformación Dixital e da Función Pública, José Luis Escrivá, dixo que "esta estratexia non só reforza a nosa infraestrutura tecnolóxica e capacidades de innovación, senón que tamén asegura que o desenvolvemento da Intelixencia Artificial no noso país realícese baixo os máis altos estándares de sustentabilidade e ética. É un paso adiante cara a unha economía máis dixitalizada e competitiva, onde a tecnoloxía serve ao benestar de todos os cidadáns".
Seguimento e modelo de gobernación
A Estratexia de Intelixencia Artificial e as súas iniciativas serán coordinadas pola Secretaría de Estado de Dixitalización e Intelixencia Artificial, pero polo seu alcance e impacto, participarán todos os Ministerios.
Para iso, creouse recentemente a Comisión Interministerial para a coordinación e o seguimento das medidas a favor da conectividade e a dixitalización da economía e a sociedade no ámbito da Administración Xeral do Estado, cuxa presidencia corresponde á persoa titular da Secretaría de Estado de Dixitalización e Intelixencia Artificial. A través desta comisión informarase e farase seguimento das distintas fases das medidas que compoñen a Estratexia.
Ademais, concretamente para a Panca 3 da Estratexia, “Xerar Modelos e Corpus para unha infraestrutura pública de Modelos de Lenguaje”, deseñouse un convenio de gobernación no que participan 15 institucións especializadas na materia, como o Centro Vasco de Tecnoloxía da Lingua (HiTZ) e o Centro Singular de Investigación en Tecnoloxías Intelixentes (CiTIUS) da Universidade de Santiago de Compostela, entre outras.
Finalmente, con el objetivo de que la Estrategia sirva para mejorar los procesos de la Administración se harán reuniones con carácter semestral de la Comisión de Estrategia TIC, máximo órgano de gobernanza TIC en la Administración General del Estado, en el que están representados todos los Ministerios, con el fin de detectar, seleccionar y desplegar casos de uso en los que se vean claros beneficios para la mejora del servicio a los ciudadanos, y para disponer de una administración más eficiente y eficaz.
