Este ano, por primeira vez, o informe vai acompañado dunha análise das follas de ruta estratéxicas 
nacionais da Década Dixital presentadas polos Estados membros, nas que se detallan as medidas, accións e financiamento nacionais previstas para contribuír á transformación dixital da UE.
A análise da Comisión mostra que, no escenario actual, os esforzos colectivos dos Estados membros non alcanzarán o nivel de ambición da UE. Entre as carencias detectadas figuran a necesidade de investimentos adicionais, tanto a nivel da UE como a nivel nacional, en particular nos ámbitos de as competencias dixitais, a conectividade de alta calidade, a adopción da intelixencia artificial (IA) e a análise de datos por parte das empresas, a produción de semiconductores e os ecosistemas de empresas emerxentes.
Tanto a UE como os Estados membros teñen un papel importante que desempeñar á hora de aplicar o novo marco xurídico, adoptar medidas para fomentar a difusión das tecnoloxías dixitais e garantir que os seus cidadáns estean equipados coas competencias dixitais adecuadas para beneficiarse plenamente da transformación dixital. Por iso, o informe deste ano é un chamamento aos Estados membros para que redobren as súas medidas e sexan máis ambiciosos, xa que alcanzar os obxectivos da Década Dixital en materia de infraestruturas dixitais, empresas, competencias e servizos públicos é fundamental para a futura prosperidade económica e a cohesión social da UE .
Neste contexto, a Comisión tamén actualizou as recomendacións transversais e específicas por país para cada Estado membro da UE co fin de abordar as deficiencias identificadas.
A situación de España no informe
Neste contexto, os resultados de España no informe sobresaen en conectividade cunha cobertura moi superior á media europea ende redes fixas de alta capacidade e de 5G. Concretamente, a cobertura de fibra xa chega ao 95,2% da poboación fronte a 64% da media europea, unha diferenza que demostra o decidido investimento do Goberno de España de máis de 1.000 millóns de euros desde 2018 para este obxectivo.
Respecto da cobertura móbil 5G, xa alcanzaba ao 92% da poboación española fronte a 89% da media europea, nun ano no que o Goberno de España acaba de lanzar un investimento doutros 1.000 millóns de euros para dar cobertura 5G a dous millóns de residentes de municipios de menos de 10.000 habitantes.
O informe destaca o investimento en semiconductores, no despregamento de nodos de proximidade e en tecnoloxías cuánticas (entre outros, pon como exemplo o impulso ao supercomputador MareNostrum5, recentemente revalidado coa publicación da Estratexia de Intelixencia Artificial 2024).
A mirada empresarial tamén deixa ao país nun lugar moi destacado, pois o nivel de dixitalización das pemes está por encima da media da UE, cun 61% de pemes que alcanza un nivel de intensidade polo menos básico en 2023, fronte ao 58% europeo. Mención especial mereceu o programa Kit Digital e, no mesmo ámbito, Kit Consulting, orientadas a impulsar a dixitalización das pemes. Destácase tamén o dinamismo co que as empresas integraron a intelixencia artificial (IA) nos seus procesos; a súa adopción foi do 9,3% en 2023, sendo do 8% en Europa, aínda que é un aspecto en que España continúa traballando con diferentes iniciativas, así como na integración doutras tecnoloxías dixitais avanzadas como big data e cloud.
Con todo; o apoio ás empresas emerxentes e ao ecosistema innovador de scale-ups resultou evidente co Fondo Next-Tech, algo que se valorou de forma moi notoria no Informe. Un aspecto estratéxico para construír unha sociedade dixital máis saudable e competitiva, e un indicador mirado con atención na UE ano tras ano, son as Competencias Dixitais. Unha área na que España aproba con “sobresaliente”, pois vén focalizando grandes esforzos para iso.
O país fixouse como meta para 2030 contar co 85% da poboación con competencias dixitais –a UE marca o 80%– polo menos básicas, xa está no 66%, fronte ao 56% da media europea. Esa mesma ambición pode verse nos indicadores relativos á dixitalización da administración, con resultados superiores á media da UE: a puntuación recibida en servizos públicos para a cidadanía foi de 84 fronte a 79, e o de servizos públicos para as empresas 91 fronte a 85.
Este carreiro está na liña das suxestións de mellora da Comisión Europea no seu Informe, incidindo na necesidade de seguir impulsando as ferramentas necesarias para a dixitalización e para a capacitación e empoderamiento da sociedade nos países membros, tanto en traballos e tarefas vinculados á economía dixital como no seu día a día e a súa relación coa administración.
No caso de España, destacan as recomendacións en torno á porcentaxe de especialistas dixitais sobre o total do emprego, que está lixeiramente por baixo da media europea, 4,4% e 4,8% respectivamente. Un aspecto no que España está a traballar desde hai algúns anos, con iniciativas como Academia Hacker, Xeración D Pemes ou as Cátedras Chip e Cátedras ENIA recentemente impulsadas para formar a profesionais especializados en microelectrónica Outro dos exemplos de boas prácticas que recolle o Informe foi a posta en marcha do Observatorio de Dereitos Dixitais e a promoción da Carta de Dereitos Dixitais.
O informe en liñas xerais: Europa soberana e resiliente
A adopción e o desenvolvemento de tecnoloxías innovadoras é crucial para a competitividade de Europa, en particular en o panorama xeopolítico actual e debido ao aumento das ameazas á ciberseguridade, o que esixe unha maior resiliencia e unhas medidas de seguridade sólidas.
O informe destaca que a UE dista moito de alcanzar os obxectivos de conectividade establecidos polo DPP: As redes de fibra, fundamentais para ofrecer conectividade de gigabit e permitir a adopción de tecnoloxías de vangarda como a IA, a nube e a internet das cousas, só chegan ao 64 % dos fogares. Na actualidade, as redes 5G de alta calidade só alcanzan o 50 % do territorio da UE e o seu rendemento segue sendo insuficiente para prestar servizos avanzados de 5G. Para facer fronte a estes retos, os Estados membros e a Comisión deben colaborar para fomentar un mercado único dixital verdadeiramente funcional.
En 2023, a adopción da IA, a nube ou os macrodatos por parte das empresas europeas tamén se situou moi por baixo do obxectivo do 75 % da Década Dixital. Segundo as tendencias actuais, só o 64 % das empresas utilizarán a nube, o 50 % os macrodatos e só o 17 % a IA de aquí a 2030. Para lograr a dixitalización do sector empresarial, é fundamental incentivar a adopción de ferramentas dixitais innovadoras por parte das pemes, en particular a nube e a IA, así como mobilizar máis investimentos privados en empresas emerxentes de alto crecemento. Isto é crucial para manter a competitividade de Europa no que respecta á innovación, a eficiencia e o crecemento baseados nos datos.
Outro reto importante ao que se enfronta a transformación dixital da UE sigue sendo a limitada difusión das tecnoloxías dixitais máis aló das grandes cidades. Para facer fronte a esta fenda dixital, é fundamental fomentar a cooperación entre os axentes europeos a escala transfronteiriza e local, por exemplo a través de proxectos plurinacionais, centros europeos de innovación dixital (EDIHs) e Consorcios de Infraestruturas Dixitais Europeas (EDIC). Desde o ano pasado lográronse unha serie de éxitos neste sentido, con tres EDIC creados a finais de maio de 2024.
Unha política dixital para as persoas e a sociedade: competencias dixitais e servizos públicos
Situar ás persoas no centro da transformación dixital das nosas sociedades e economías é o núcleo da Década Dixital e do primeiro principio de a Declaración sobre os Dereitos e Principios Digitales .
Na actualidade, os obxectivos en materia de capacidades dixitais establecidos pola Década Dixital aínda están lonxe de alcanzarse, xa que só o 55,6 % da poboación da UE ten polo menos capacidades dixitais básicas. Segundo a tendencia actual, o número de especialistas en TIC na UE situarase ao redor dos 12 millóns en 2030, cun desequilibrio de xénero persistente. Para alcanzar os obxectivos, os Estados membros deben seguir un enfoque polifacético para fomentar as capacidades dixitais en todos os niveis educativos e incentivar aos mozos, en particular ás nenas, a que interésense polas disciplinas de ciencia, tecnoloxía, enxeñaría e matemáticas (CTIM).
Os Estados membros están a avanzar cara ao obxectivo de facer accesibles en liña todos os servizos públicos clave e os historiais médicos electrónicos aos cidadáns e as empresas, así como proporcionarlles unha identificación electrónica segura. A pesar da desigual utilización entre os Estados membros, a identificación electrónica está dispoñible actualmente para o 93 % da poboación de a UE e espérase que a carteira de identidade dixital da UE incentive o seu uso. Con todo, nun escenario sen cambios, a consecución do 100 % dos servizos públicos dixitais para os cidadáns e as empresas de aquí a 2030 segue sendo difícil.
Fonte orixinal da noticia (Ministerio para a Transformación Dixital e da Función Pública)
Fonte orixinal da noticia (Comisión Europea)
- Goberno aberto, Informes e Estudos
