accesskey_mod_content

Normas técnicas para alcanzar a Calidade do Dato

  • Escoitar
  • Copiar
  • Imprimir PDF
  • Compartir

"Noticia dispoñible unicamente con fins históricos e de hemeroteca. A información e ligazóns mostradas correspóndense cos que estaban operativos á data da súa publicación. Non se garante que continúen activos actualmente".

25 maio 2022

Transformar os datos en coñecemento converteuse nun dos obxectivos principais aos que se enfrontan as organizacións públicas na actualidade. Pero, para poder logralo, é necesario partir da premisa de que os datos tratados están gobernados e son de calidade.

 

A Asociación Española de Normalización (UNE) publicou recentemente un artigo e informe onde se recollen distintas normas técnicas que buscan garantir que a correcta xestión e gobernación dos datos dunha organización. Datos.gob, en  este post(Abre en nova xanela) , recolleu ambos os materiais, incluíndo unha infografía-resumen das normas destacadas.

Nos artigos de referencia sinalados menciónanse norman técnicas relativas a gobernación, xestión, calidade, seguridade e privacidade de datos. Nesta ocasión queremos facer un zoom sobre aquelas centradas na calidade dos datos.

Estándares de referencia de xestión da calidade

Tal e como dixo Lord Kelvin, físico e matemático británico do século XIX, “o que non se mide, non se pode mellorar e o que non se mellora, degrádase sempre”.  Pero para medir a calidade do dato e poder mellorala necesítanse estándares que nos axuden a homoxeneizar primeiro dita calidade*.  A iso pódennos axudar as normas técnicas detalladas a seguir: 

Norma ISO 8000

O normativa ISO (International Organization for Standardization), dispón da norma  ISO 8000(Abre en nova xanela)  como el estándar internacional para la calidad de los datos de transacción, los datos de producto y los datos maestros empresariales. Esta norma se estructura en 4 partes: conceptos generales de la calidad de los datos (ISO 8000-1, ISO 8000-2 e ISO 8000-8), procesos de gestión de la calidad de los datos (ISO 8000-6x), aspectos relacionados con el intercambio de datos maestros entre organizaciones (partes 100 a 150) y aplicación de la calidad de los datos de producto (ISO 8000-311).

Dentro da familia de o ISO 8000-6X, centrada en os procesos de xestión da calidade dos datos para crear, almacenar e transferir os datos que dan soporte aos procesos de negocio de maneira oportuna e rendible, atopamos:

  • O ISO 8000-60 proporciona unha visión xeral dos procesos de xestión de calidade dos datos sometidos a un ciclo de mellora continua.
  • O ISO 8000-61 establece un modelo de referencia de procesos de xestión de calidade dos datos. A principal característica é que, para alcanzar a mellora continua, o proceso de implementación debe ser executado continuamente seguindo o ciclo  Plan-Do-Check-Act(Abre en nova xanela) . Ademais, inclúense procesos de implementación relacionados co aprovisionamento dos recursos e o procesamento de datos. Tal e como se mostra na seguinte imaxe, o catro etapas do ciclo de implementación deben dispor de datos de entrada, información de control e soporte para unha mellora continua, así como contar cos recursos necesarios para o desempeño das actividades.

Etapas do ciclo de implementación de xestión de calidade dos datos

  • Por su parte, la ISO 8000-62, la última de la familia de las ISO 8000-6X, se enfoca en la evaluación de madurez de procesos organizacionales. En ella se especifica un marco de trabajo para evaluar la madurez de la gestión de la calidad de datos de la organización, basado en su capacidad de ejecutar las actividades relacionadas con los procesos de gestión de la calidad de datos identificados en la ISO 8000-61. En función de la capacidad del proceso evaluado, se asigna uno de los niveles definidos.

Norma ISO 25012

Outra das normas ISO que trata sobre a calidade dos datos é a familia de o  ISO 25000(Abre en nova xanela) , que ten por obxectivo a creación dun marco de traballo común para avaliar a cvalidad do produto de software. En concreto, a norma ISO 25012 define un un modelo xeral de calidade de datos aplicable a datos almacenados de forma estruturada nun sistema de información.

Ademais, no contexto de datos abertos considérase unha referencia de acordo ao conxunto de boas prácticas para a avaliación da calidade dos datos abertos desenvolvido pola rede paneuropea Share-PSI, concibida para servir de orientación a todas as organizacións públicas á hora de compartir información.

Neste caso, a calidade do produto de datos enténdese como o grao en que estes satisfán os requisitos definidos previamente no modelo de calidade de datos mediante as seguintes 15 características.

Requisitos de calidade do produto de datos

Estas características ou dimensións de calidade, clasifícanse principalmente en dúas categorías.

La calidad de datos inherente se relaciona con el potencial intrínseco de los datos de satisfacer las necesidades definidas cuando se utilizan en condiciones concretas. Se trata de:

  • Exactitud: grado en el que los datos representan el verdadero valor del atributo deseado en un contexto específico, como pueda ser la cercanía de los datos a un conjunto de valores definidos en un determinado dominio.
  • Completitud: grado en el que los datos asociados tienen valor para todos los atributos definidos.
  • Consistencia: grao de coherencia con outros datos existentes, eliminando contradicións.
  • Credibilidade: grao en que os datos teñen atributos que se consideran certos e cribles no seu contexto, incluíndo a veracidade das orixes de datos.
  • Actualidad: grado de vigencia de los datos para su contexto de uso.

Doutra banda, a calidade de datos dependente do sistema relaciónase co grao alcanzado a través dun sistema informático baixo condicións concretas. Trátase de:

  • Disponibilidad: grado en que los datos tienen atributos que permiten ser obtenidos por usuarios autorizados.
  • Portabilidad: capacidad de los datos de ser instalados, reemplazados o eliminados de un sistema a otro, preservando el nivel de calidad.
  • Recuperabilidad: grao en que os datos teñen atributos que permiten manter e preservar a calidade mesmo en caso de fallos.

Adicionalmente, hai características ou dimensións que poden englobarse tanto dentro de calidade de datos inherente como dependente do sistema. Estas son:

  • Accesibilidade: posibilidade de acceso aos datos nun contexto concreto por uns roles determinados.
  • Conformidad: grado en que los datos contienen atributos en base a estándares, normativas o referencias establecidas.
  • Confidencialidad: mide el grado de aseguramiento de los datos en base a su naturaleza para poder acceder a ellos solo por los roles configurados.
  • Eficiencia: posibilidades que ofrecen os datos para ser procesados con niveis de rendemento esperados en situacións concretas.
  • Precisión: exactitude dos datos con base nun contexto de uso específico.
  • Rastrexabilidade: capacidade de auditar o ciclo de vida completo do dato.
  • Comprensibilidade: capacidade dos datos de ser interpretados por calquera usuario, incluíndo a utilización de símbolos e linguaxes determinadas para un contexto específico.

Ademais das normas ISO, existen outros marcos de referencia que establecen pautas comúns para a medición da calidade.  DAMA Internacional(Abre en nova xanela) , por ejemplo, tras analizar las similitudes de todos los modelos, establece 8 dimensiones de calidad básicas comunes a cualquier estándar: exactitud, completitud, consistencia, integridad, razonabilidad, oportunidad, unicidad, validez.

A necesidade de mellora continua

A homoxeneización da calidade dos datos de acordo a estándares de referencia como os descritos, permiten asentar as bases para unha mellora continua da información. A partir da aplicación destas normas, e tendo en conta as dimensións detalladas, é posible definir indicadores de calidade. Unha vez impleméntense e executen, arroxarán uns resultados que terán que ser revisados polos diferentes propietarios dos datos, establecendo limiares de tolerancia e identificando así incidencias de calidade en todos aqueles indicadores que non superen o limiar definido.

Para iso, teranse en conta diferentes parámetros como a natureza do dato ou o seu impacto no negocio, xa que non se pode tratar de igual forma un campo descritivo que unha clave primaria, por exemplo.

A partir de aí, é frecuente pór en marcha un circuíto de resolución de incidencias capaz de detectar cáusaa raíz que xera unha deficiencia de calidade nun dato para extraela e garantir a mellora continua.

Grazas a iso, obtéñense innumerables beneficios, como minimizar riscos, aforro de tempo e recursos, toma áxil de decisións, adaptación a novos requirimentos ou mellora reputacional.

Cabe destacar que las normas técnicas abordadas en este post permiten homogeneizar la calidad. Para tareas de medición de la calidad de los datos per se, deberíamos acudir a otras normas como la  ISO 25024:2015(Abre en nova xanela) .

Fonte orixinal da noticia(Abre en nova xanela)

  • Información e datos do sector público