Esta situación de emerxencia non pode supor unha suspensión do dereito fundamental á protección de datos persoais. Pero, ao mesmo tempo, a normativa de protección de datos non pode utilizarse para obstaculizar ou limitar a efectividade das medidas que adopten as autoridades competentes, especialmente as sanitarias, na loita contra a epidemia, xa que nela prevense solucións que permiten compatibilizar o uso lícito dos datos persoais coas medidas necesarias para garantir eficazmente o ben común. Para iso, a Axencia está a colaborar coas autoridades competentes facilitándolles criterios que permitan compatibilizalos.
A Axencia Española de Protcción de Datos
(AEPD) constatou que se están lanzando iniciativas, tanto desde o ámbito público como desde o privado, que solicitan que os cidadáns lles faciliten información persoal, fundamentalmente relacionada coa saúde, ao abeiro da situación de emerxencia que vive o noso país. Estas iniciativas teñen un espectro amplo, desde o ámbito local ao global, e utilizan apps ou páxinas web.
Ante esta situación, a AEPD lembra os criterios que deben aplicarse para que o tratamento dos datos persoais sexa lícito.
Os fundamentos que lexitiman/fan posible este tratamentos son a necesidade de atender as misións realizadas en interese público, así como a de garantir os intereses vitais dos propios afectados ou de terceiras persoas.
As finalidades para as que poden tratarse os datos son, unicamente, as relacionadas con o control da epidemia, entre elas, as de ofrecer información sobre o uso das aplicacións de autoevaluación realizadas polas administracións públicas ou a obtención de estatísticas con datos de geolocalización agregados para ofrecer mapas que informen sobre áreas de maior ou menor risco.
Os datos que poden obterse e utilizarse han de ser os que as autoridades públicas competentes consideren proporcionados/necesarios para cumprir coas este finalidades.
Estes datos só poderán ser facilitados por quen sexan maiores de 16 anos. No caso de tratar datos de menores de 16 anos, requiriríase da autorización dos seus pais ou representantes legais.
Unicamente poderán tratar este datos as autoridades públicas competentes para actuar conforme á declaración do estado de alarma, é dicir, o Ministerio de Sanidade e as Consellerías de Sanidade das Comunidades Autónomas, que poderán cederse datos entre elas, e aos profesionais sanitarios que traten aos pacientes ou que interveñan no control da epidemia.
As entidades privadas que colaboren coas este autoridades só poderán utilizar os datos conforme ás instrucións de estas e, en ningún caso, para fins distintos dos autorizados.
Se os cidadáns utilizan aplicacións ou webs das que non son titulares as autoridades públicas, senón que son ofrecidos por entidades ou persoas privadas, non existirá a lexitimidade que se indicou anteriormente para o tratamento dos datos. Neste sentido, é importante recomendar aos cidadáns que sexan especialmente coidadosos á hora de informarse de quen, para que e con que garantías van tratarse os seus datos persoais.
Canto á previsión de que todos aqueles cidadáns que desen positivo na proba da Covid-19 poidan ser geolocalizados a través do teléfono móbil que facilitasen previamente, de modo que se poida levar a cabo un seguimento da súa corentena, hai que partir de novo de as amplas competencias que en situacións excepcionais, como sen dúbida éo a presente epidemia, teñen as autoridades sanitarias, tendo en conta, ademais, que una das medidas excepcionais para a xestión da situación de crise sanitaria ocasionada pola Covid-19 é a de limitar a liberdade de circulación das persoas.
De novo, atopámonos ante unha obriga imposta polas autoridades sanitarias co fin de evitar a propagación do virus, e que require un especial control das persoas que deron positivo e que foron obrigadas a permanecer no seu domicilio en corentena, así como tamén permite coñecer as zonas con maior número de afectados co fin de adoptar as medidas oportunas.
No entanto, o único dato que para os efectos da geolocalización debería facilitarse aos operadores de telecomunicacións, no seu caso, sería o correspondente ao número de teléfono móbil que se ten que geolocalizar, salvo que o Ministerio de Sanidade considerase que fose imprescindible facilitar algún outro dato para os efectos do seguimento da enfermidade.
En todo caso, quen pretendan obter e tratar os datos dos cidadáns deberán informarlles de forma clara, accesible e facilmente comprensible de todos os aspectos que se describiron.
Así mesmo, a AEPD ten aloxada na súa web dous documentos de interese para cidadáns e empresas:
- Informe sobre os tratamentos de datos en relación coa Covid-19 (PDF)
- Preguntas frecuentes (PDF) dirixidas tanto a cidadáns como a empresas
