O European Data Portal sitúa a España como referente de boas prácticas en datos abertos

O obxectivo do informe  Analytical Report 13: Open Data best practices in Europe’s Top Performers   do European Data Portal  (EDP) é servir como guía para aqueles países que se atopen desenvolvendo ou queiran mellorar o seu proxecto de datos abertos. Para iso describe os factores de éxito comúns que han permitiron ao tres países analizados (España, Irlanda e Francia) converterse en prescriptores en materia de datos abertos. E non é casualidade esta elección, xa que foron os 3 países que maior puntuación obtiveron en o  último ranking de madurez  do portal paneuropeo.

O informe toma como base as 4 dimensións utilizadas polo EDP no seu último ranking de madurez: Política, Portal, Calidade e Impacto. Dimensións onde España obtivo un gran resultado, como mostra o seguinte gráfico.

A seguir, o detalle das conclusións obtidas en cada un destes apartados.

Dimensión 1: Política

Os factores crave que comparten Irlanda, España e Francia son:

1. Unha visión estratéxica dos datos abertos, baseada nun marco político integral. No tres países analizados existe unha política a nivel estatal que fomenta unha visión común dos datos abertos. No caso de España, o informe resalta o papel da Iniciativa Achega como marco común que impulsa o ecosistema de datos abertos no país. O documento tamén encomia a creación de dous plans específicos dirixidos a impulsar a coordinación entre distintos organismos: o “Plan de transformación dixital para a Administración xeral e os organismos públicos 2015-2020”, que prevé accións para impulsar a publicación e reutilización de información por parte de cidadáns e empresas, e o “Plan Dixital” de 2013, onde se inclúe como obxectivo o simplificar as condicións para a reutilización de información do sector público. Ademais, España móstrase como exemplo de superación de barreiras relacionadas con  as estruturas federais complexas, grazas a un marco que favorece a coordinación de diferentes niveis de goberno (nacional, rexional e local) para o desenvolvemento e implementación de iniciativas locais de datos abertos.
2. Unha estrutura inclusiva de goberno de datos abertos. Irlanda, España e Francia comprenderon a necesidade de pór en marcha un proceso inclusivo e participativo, onde se teñan en conta as necesidades dos distintos actores implicados.  A través de distintas actividades (como grupos de traballo, eventos ou seminarios), publicadores, reutilizadores ou membros da sociedade en xeral poden pór en común a súa visión do ecosistema de datos abertos. Entre outras accións, o informe resalta a plataforma colaborativa e interoperable posta en marcha pola Coruña, Madrid, Santiago de Compostela e Zaragoza baixo o paraugas do proxecto  Ciudadesabiertas.es .

Dimensión 2: Portal

Nesta dimensión o informe analiza o alcance e a misión dos portais nacionais de datos abertos. O tres portais analizados non son un mero repositorio de rexistros de metadatos, senón que se converteron en espazos virtuais para o desenvolvemento do coñecemento, o intercambio e a interacción en datos abertos. En concreto, os 3 países teñen en común:

1. Funcións avanzadas que fomentan o acceso aos datos e permiten a interacción entre os usuarios. Todos os portais inclúen ferramentas que facilitan a interacción entre publicadores e reutilizadores. Por exemplo, en Francia e España os usuarios teñen a posibilidade de proporcionar comentarios a cada conxunto de datos, incluír novos datos ou casos de uso nas seccións correspondentes. O informe tamén destaca a utilidade dos cadros de mando para obter estatísticas sobre  índices de rendemento crave e analizar o impacto dos datos.

2. O portal como principal punto de acceso a datos, ferramentas e contido editorial. Non resulta sorprendente que una das funcións crave que debe cumprir un portal nacional de datos abertos sexa facilitar o acceso a todos os datos abertos publicados en todo o conxunto do país. Pero tamén debe prover de materiais e contido editorial sobre temas relevantes dirixidos a unha audiencia ampla, que inclúa publicadores e reutilizadores de todos os sectores, así como público xeneral. No caso de España, isto queda patente coas seccións de documentación, noticias, eventos, entrevistas, etc.

Dimensión 3: Impacto

Os aspectos crave a ter en conta nesta dimensión son:

1. Conciencia estratéxica en torno ao fomento, monitorización e medición da reutilización de datos abertos. O tres portais inclúen bos exemplos de casos de uso que demostran a reutilización de datos abertos en cada unha das dimensións sectoriais avaliadas polo European Data Portal: impacto político, social e ambiental. No tres países tamén se desenvolveron estudos que axudan a avaliar o impacto económico dos datos abertos. O informe tamén destaca como a posta en marcha de seminarios, eventos ou concursos, como os  Encontros Achega  ou os  Desafíos Achega , poden axudar a impulsar a reutilización de datos abertos no país.

2. Desenvolvemento de ecosistemas de datos en áreas temáticas específicas. Irlanda, España ou Francia potencian a publicación e reutilización de datos abertos en sectores concretos. O ano pasado España centrouse no valor económico e innovador dos datos, temática sobre a que se centrou o  Encontro Achega 2018  e que quedou patente en o  Informe o sector infomediario de ASEDIE . Francia tamén se centrou no sector empresarial, así como no transporte  e os datos xeográficos, mentres que Irlanda apostou por crear unha serie de eventos, chamados “Open Data Impact Series”,  enfocados cada vez nun sector distinto.

Dimensión 4: Calidade

vos elementos diferenciadores nesta dimensión son:

1. Garantir a detección e actualización periódica de datos abertos provenientes de fontes locais, rexionais e nacionais.

2. Monitorar a calidade e fomentar unha mellor publicación de datos abertos no país.

Neste caso, ambas as cuestións soluciónanse grazas á combinación de sistemas de federación automatizados e  de edición manual de rexistros de metadatos. Ademais, nos 3 países establecéronse mecanismos backend (como validadores) e creáronse guías ou centros de soporte que prestan axuda aos publicadores.

A posta en marcha de todas estas accións permitiu a Irlanda, España e Francia obter as puntuacións máis altas na avaliación do European Data Portal, pero tamén, e máis importante, permitiu fomentar unha transformación sustentable do ecosistema dos datos abertos no país.

Estes elementos crave poden ser utilizados para elaborar unha lista de verificación para guiar os próximos pasos dos responsables de políticas nacionais e os administradores dos portais de datos abertos. No entanto, como sucede con calquera práctica recomendada, cada país deberá avaliar como aplicar estes pasos no seu contexto individual e adoptar un enfoque personalizado que garanta a resposta ás súas necesidades concretas.

Fonte orixinal da noticia