A través do impulso dos espazos de datos -instrumentos para aproveitar o valor latente nos datos a través da creación de conexións entre fontes heteroxéneas, e a súa capitalización con base en algoritmos e IA- perséguese articular o seu despregamento en sectores económicos e ámbitos de actividade diversos, cun enfoque pragmático e aliñado coa estratexia definida en Ábrea Agenda España Digital
.
Neste sentido, o documento publicado ("Plan de actuacións para o despregamento de espazos de datos") pode resultar de gran utilidade como material de referencia para o Programa de Espazos de Datos Sectoriais da Secretaría de Estado de Dixitalización e Intelixencia Artificial. Este enmárcase no investimento 1 de o Compoñente 12 do Plan de Recuperación, Transformación e Resiliencia, e conta entre as súas medidas cunha liña de convocatoria de axudas a proxectos de desenvolvemento experimental ( Orde TDF/1461/2023 , do 29 de decembro), que se estrutura en dúas áreas de actuación: a creación de centros demostradores de espazos de datos, e o fomento de casos de uso. É por iso que este ‘Plan de actuacións’ serve como prescriptor e material de apoio para aquelas organizacións que se presenten á convocatoria, en calquera das súas dúas liñas.
Trátase esta de un labor asociado á Oficina do Dato, que nace coa misión de prescribir modelos de gobernación, estándares e boas prácticas, e sintetizar criterios arquitectónicos, entre outras funcións. Así, o documento goza de un enfoque eminentemente práctico, pensado para a implementación de espazos de datos no noso país. Para iso, expón un marco coherente e extremo-a-extremo, e unha extensa lista de recursos bibliográficos directamente asociados ás características destas contornas, e aos criterios da convocatoria en marcha, que aspira a ser semente para grandes espazos de datos sectoriais nos que reunir a todas as súas cadeas de valor, incluíndo desde grandes corporacións a Pemes, e organizacións do terceiro sector.
Isto é debido a que os espazos de datos permiten resolver problemáticas de maneira colaborativa e sinérgica, achegando solucións con base na dispoñibilidade e rastrexabilidade dos datos (ubicuas na actual Economía Dixital), que serían inviables doutra forma. Entre os beneficios asociados destaca a cogeneración de modelos de negocio dixitais innovadores; a optimización dos procesos sectoriais; e a mellora da produtividade e competitividade dos partícipes. En definitiva, constitúen un espazo colaborativo que permite e reforza alianzas estratéxicas, conduce a produtos e servizos de maior valor engadido; e fomentan a colaboración e proxección internacional en sectores de alta competitividade.
O ‘Plan de despregamento’ establece un total de 16 medidas estruturadas ao redor de catro eixos estratéxicos: elementos habilitadores (incidindo sobre as condicións de mercado, a interoperabilidade, ou a xeración de comunidade); o goberno confiable do dato (fixando marcos de gobernación, calidade do dato e ciberseguridade); os esforzos tractores en sectores crave, focalizando en sectores industriais e na resposta a desafíos sociais; e o rol determinante das administracións públicas. Neste último aspecto, se aposta por que as administracións xoguen un rol fundamental nos espazos de datos comúns europeos, adoptando ––segundo o caso–– un rol promotor, regulador, operador, ou de provedor/ consumidor de datos, dando lugar a novas contornas de colaboración público-privada baseados en datos, máis aló dos exitosos programas de datos abertos.
