O Ministerio de Asuntos Exteriores, Unión Europea e Cooperación, a través da Dirección Xeral do Servizo Exterior, puxo en marcha a transformación dixital de todo o servizo consular que, enmarcada dentro do Plan de Recuperación, Transformación e Resiliencia do Goberno de España, ten como un primeiro obxectivo facilitar e potenciar o acceso electrónico aos servizos do Ministerio por parte dos españois residentes e non residentes no exterior. Para iso, despregarase unha nova sede electrónica que permitirá a tramitación electrónica dalgúns dos trámites consulares máis habituais, como os relacionados co Rexistro de Matrícula Consular. Fomentar a relación electrónica coa cidadanía permitirá aos españois no exterior e cidadáns estranxeiros que teñan que relacionarse coa administración española aforrar tempos e evitar desprazamentos ás oficinas consulares, a miúdo situadas a gran distancia da súa residencia habitual.
Constatouse que unha alta porcentaxe de españois residentes no exterior non dispoñen de DNI en vigor, o cal dificulta a realización de xestións, incluída a obtención do certificado electrónico para realizar trámites coa Administración Pública Española. Por iso, o Ministerio de Asuntos Exteriores, Unión Europea e Cooperación está a traballar nun sistema de identidade dixital que permita resolver esta situación.
Dentro deste ambicioso plan, que se iniciou en 2021 e desenvolverase ata 2025, cabe destacar, pola relevancia que ten para o cidadán, a nova plataforma de xestión consular, que acollerá a creación tanto dunha nova Sede Electrónica como a Carpeta Consular, cuxo obxectivo é axilizar os tempos de resolución de trámites.
- Nova Sede Electrónica: A Sede Electrónica do Ministerio ofrecerá un catálogo trámites que se porán a disposición da cidadanía a través de distintas solicitudes e pre-solicitudes. Mediante esta nova Sede Electrónica os cidadáns poderán solicitar cita previa, acceder ás xestións relativas ao Rexistro de Matrícula Consular (RMC), obter algúns certificados no ámbito do rexistro Civil, levar a cabo legalizacións ou solicitar asistencia. Ademais, a Sede Electrónica contará cun Asistente Virtual desenvolvido con ferramentas de intelixencia artificial que brindará asistencia guiada aos cidadáns na realización das súas xestións.
- Cartafol Consular: A través de la Carpeta Consular o cidadán poderá comprobar o estado dos trámites consulares que iniciou, así como as diferentes citas, documentos e certificados asociados ás súas xestións, facilitando así á cidadanía o acceso á información que, a día de hoxe, só obtén de maneira telefónica ou presencial.
Este investimento involucra a 183 consulados españois en todo o mundo e pretende incorporar ferramentas integradas que faciliten toda a xestión, proporcionando unha visión única do expediente consular do cidadán (visión 360º) onde resulte fácil realizar calquera operación e intercomunicación con outros sistemas externos. Desta forma, tamén se consegue facilitar o traballo diario dos xestores públicos. Cabe destacar pola súa relevancia o novo Escritorio Unificado e o sistema de crise e emerxencias:
- Escritorio Unificado de Tramitación e Gestión: El Escritorio Unificado é unha ferramenta crave para a dixitalización dos trámites consulares, que permitirá axilizar os tempos de resolución dos mesmo. Ademais, permitirá integrar diversas fontes de datos e aplicacións de trámites para xestionalos de maneira unificada. A dixitalización integrada destas xestións, que hoxe son eminentemente manuais, potenciará o uso da canle telemática, acurtará os tempos de tramitación e facilitará o acceso aos servizos consulares.
- Sistema centralizado de xestión de crise e emerxencias: Este sistema permitirá a coordinación das actuacións a realizar en caso de emerxencias internacionais de todo tipo (catástrofes naturais, conflitos bélicos, situacións de inseguridade, epidemias…). Este sistema actuará como eixo central de información e xestión sobre crise e emerxencias para todas as aplicacións existentes no Ministerio facilitando, desta forma, a súa coordinación e xestión. O sistema inclúe tanto unha aplicación web como móbil para a comunicación con operadores locais e a cidadanía, ademais dunha nova aplicación de uso interno, que permitirá ao persoal autorizado do MAUC a declaración dunha crise e a asignación de recursos e tarefas para a prestación de asistencia aos cidadáns españois que poidan verse afectados pola situación de crise ou emerxencia.
Asimismo, será necesario implementar en el ámbito de esta transformación digital otros sistemas de soporte para garantizar los objetivos completos del plan: un sistema para la gestión del conocimiento basado en inteligencia artificial y una plataforma de formación, que llevará a cabo todos los procesos de capacitación que permitan la adopción y uso por el personal de las nuevas plataformas que se van a desarrollar. Será necesario acompañar el proceso de transformación digital, no solo con tecnología, sino también con un cambio cultural y organizativo que cree un entorno de trabajo idóneo y desarrolle las habilidades y competencias necesarias para afrontar esta disrupción digital.
