O Consello de Ministros do pasado 27 de novembro de 2015, a proposta do ministro de Xustiza, Rafael Catalá, aprobou o Real Decreto sobre comunicacións electrónicas na Administración de Xustiza no ámbito territorial do Ministerio de Xustiza e polo que se regula o sistema LEXNET que, a partir do 1 de xaneiro de 2016, deberase utilizar para a presentación de escritos, o traslado de copias e a realización de actos de comunicación tanto polos xulgados, tribunais e fiscalías como polos profesionais que colaboran coa Xustiza.
O Real Decreto aplicarase no ámbito territorial do Ministerio de Xustiza (Castela e León, Castela-A Mancha, Murcia, Baleares, Estremadura, Ceuta e Melilla) e en todas as ordes xurisdicionais. As comunidades autónomas con competencias transferidas en materia de Xustiza haberán de adoptar as medidas necesarias para asegurar desde o próximo 1 de xaneiro a aplicación das previsións introducidas nas recentes reformas da Lei de Axuizamento Civil e da Lei Orgánica do Poder Xudicial nesta materia.
Para alcanzar este obxectivo, o Ministerio de Xustiza asinou convenios de colaboración coas comunidades autónomas e puxo ao seu dispor as ferramentas técnicas necesarias para a implantación das comunicacións electrónicas. Ademais, nun esforzo pola coordinación institucional e técnica entre todas as institucións e colectivos implicados, mantivéronse reunións no seo da Comisión Xustiza Dixital e tamén no marco do Comité Estatal da Administración Xudicial Electrónica, no que están representadas todas as comunidades autónomas, ademais do Consello Xeral do Poder Xudicial e a Fiscalía Xeral do Estado.
As comunicacións electrónicas no ámbito da Administración de Xustiza suporán unha maior axilidade e un incremento da transparencia dos procesos xudiciais, un importante aforro de custos, a redución das cargas administrativas e unha maior seguridade no tratamento da documentación.
A partir de 2017 a obriga de relacionarse de forma telemática coa Administración de Xustiza estenderase aos colectivos de notarios, rexistradores ou ás Forzas e Corpos de Seguridade do Estado. Así mesmo, o Real Decreto desenvolve a posibilidade de que o cidadán poida relacionarse electronicamente coa Administración de Xustiza así como que poida proporcionar o seu número de teléfono móbil ou correo electrónico para recibir mensaxes de texto ou avisos sobre onde se atopa ao seu dispor o acto de comunicación e a documentación correspondente.
A aprobación deste Real Decreto enmárcase no conxunto de medidas adoptadas polo Goberno en materia de novas tecnoloxías aplicadas á Xustiza:
- Inscrición telemática de nacementos ante o Rexistro Civil desde os centros hospitalarios
Desde o 15 de outubro os cidadáns poden comunicar electronicamente desde os centros sanitarios o nacemento dos seus fillos aos Registros Civiles. Non será, por tanto, necesario na maioría dos casos acudir persoalmente á Oficina do Rexistro Civil para realizar a inscrición do nado. Unha vez practicada a inscrición, o Rexistro Civil enviará aos proxenitores (preferentemente por vía electrónica) unha certificación literal de nacemento coa que poderán efectuar os trámites que precisen ante outras administracións.
De momento, realizáronse case 4.000 solicitudes correspondentes aos 70 hospitais públicos nos que está implantado desde o seu inicio.
- Sede Xudicial Electrónica
O 22 de setembro o Ministerio de Xustiza puxo en marcha a sede xudicial electrónica dos órganos xudiciais do ámbito da súa competencia. A partir de agora, os cidadáns poderán consultar na web https://sedejudicial.xustiza.es o estado dos seus expedientes xudiciais, así como acceder ao servizo de verificación de códigos de documentos xudiciais electrónicos. A sede xudicial electrónica é o primeiro paso cara a un modelo de servizos que faga a xustiza plenamente accesible (24 h. x 7 días á semana), transparente e aberta ao cidadán.
- Celebración das poxas xudiciais e notariais de forma telemática en Portal de Poxas do BOE
Desde o 15 de outubro do 2015 está en marcha un sistema para a celebración das poxas xudiciais e notariais de forma electrónica a través dun Portal único de Poxas electrónicas de calquera ben dependente da Axencia Estatal Boletín Oficial do Estado. Este novo sistema permite multiplicar a publicidade dos procedementos, facilitar información case ilimitada tanto da poxa como do ben e, o máis importante, poxar case en calquera momento e desde calquera lugar, o que fai que sexa un sistema máis eficiente para todos os afectados.
- Implantación do Expediente Xudicial Electrónico na Sala do Contencioso-Administrativo da Audiencia Nacional
O expediente xudicial electrónico facilita o acceso dixital de todos os intervenientes xudiciais á documentación do procedemento. O proceso na Audiencia Nacional iniciouse en setembro de 2010. Todos os escritos dirixidos a calquera órgano xudicial da Audiencia Nacional preséntanse ante este Servizo Común, que se encarga da súa recepción, rexistro, dixitalización e catalogación nun xestor documental. A partir dese momento, todos os intervenientes xudiciais autorizados poden, desde o seu computador, acceder ao expediente xudicial electrónico para a súa xestión e tramitación.
Durante 2015, o expediente xudicial electrónico permitiu aforrar 5,5 MM € nos 18.415 asuntos incoados.
- Implantación do Sistema integrado de Xustiza (Bacía)
Trátase dunha modalidade máis avanzada do Expediente Xudicial Electrónico, con mellores prestacións que guía ao usuario á hora de utilizar a ferramenta. Está implantado na súa primeira fase nos Xulgados do partido xudicial de Bacía.
- Acceso das Administracións ao Rexistro Central de Penados
As Administracións Públicas poden desde agora acceder á base de datos do Rexistro Central de Penados e obter certificación cando o administrado non ten antecedentes. Desta forma, evítase que o cidadán teña que presentar documentos que están en poder da Administración e axilízase a tramitación de procedementos administrativos nos que se precisa os antecedentes penais.
- Envío automático de información sobre violencia de xénero: requisitorias, medidas cautelares e penas relativas a sentenzas asinas (Madrid)
En todos os órganos xudiciais da Comunidade de Madrid xa é posible o envío automático de requisitorias, medidas cautelares e penas relativas a sentenzas firmes de violencia doméstica e de xénero desde o sistema de rexistros SIRAJ ao Ministerio do Interior. Esta medida permite reducir os tempos de notificación e de tramitación e elimina o uso do papel nas comunicacións coas Forzas e Corpos de Seguridade do Estado.
Real Decreto 1065/2015, do 27 de novembro, sobre comunicacións electrónicas na Administración de Xustiza no ámbito territorial do Ministerio de Xustiza e polo que se regula o sistema LexNET